अस्वस्थ रंगकर्मींनी क्रांतीदिनाचे औचित्य साधून काल ९ ऑगस्ट रोजी दादर येथील दादासाहेब फाळके यांच्या स्मारकाजवळ केलेल्या आंदोलनाला मुंबईसह महाराष्ट्राभरातील विविध ठिकाणी उदंड प्रतिसाद लाभला आणि त्याचे पडसाद मंत्रालयात देखील उमटले. मानसिक तसेच आर्थिक विवंचनेत सापडलेल्या कलावंतांच्या वेदनेचा आक्रोश शासनाला कळावा यासाठी ‘रंगकर्मी आंदोलन महाराष्ट्र’ यांच्या वतीने आज अभिनेते विजय पाटकर यांच्या नेतृत्वाखाली शिष्टमंडळाची राज्याचे सांस्कृतिक कार्यमंत्री मा. अमित देशमुख यांच्यासोबत बैठक यशस्वीरीत्या संपन्न झाली. याप्रसंगी विजय राणे, मेघा घाडगे, संचित यादव, सुभाष जाधव, चंद्रशेखर सांडवे, उमेश ठाकूर, शीतल माने, अमिता कदम आदी उपस्थित होते. रंगकर्मींच्या मागण्यांचा या बैठकीत सकारात्मकतेने विचार करण्यात आला असून त्यातील बहुतांश मागण्या मान्य करण्यात आल्या आहेत.
रंगकर्मींच्या प्रतिनिधींनी केलेल्या मागण्या आणि मंत्री महोदयांकडून मिळालेला प्रतिसाद खालीलप्रमाणे…
कोरोना काळातील मागण्या…
१. एकपात्री किंवा दोन-तीन लोकांच्या मदतीने सोसायटीच्या आवारात किंवा मोकळ्या जागेत सादर होणाऱ्या कलांना तात्काळ परवानगी मिळावी. उदाहरण – वासुदेव, पिंगोळा, पोतराज, नंदीबैल इ. या लोकांना लोकल प्रवासाची परवानगी दयावी.
– सांस्कृतिक मंत्र्यांनी या मागणीसाठी मदत व पुनर्वसन मंत्री विजय वड्डेटिवार यांच्याकडे तात्काळ बैठक लावली. ज्या जिल्ह्यामध्ये शिथिलता आहे त्या जिल्ह्यामध्ये गर्दी न करता या कला सादर करण्यासाठी मुभा देण्याची तयारी दर्शवली.
२. फी न भरता आल्यामुळे रंगकर्मींच्या मुलांना शाळेतून काढून टाकण्यात आले आहे. तात्काळ संबंधित शिक्षण संस्थांशी बोलून हा प्रश्न निकाली काढावा.
– अशा रंगकर्मीची यादी तयार करुन शासनाला सादर करावी.
३. गेल्या दीड वर्षात काम नसल्याने कमाई झालेली नाही. त्यामुळे घरभाडे आणि इलेक्ट्रीसिटी बिल भरण्यास अडचण होत आहे. आपल्या
अखत्यारीत असलेल्या संबंधित आस्थापनांना आपण आदेश देऊन रंगकर्मींना सवलत मिळवून द्यावी ही विनंती.
– अशा रंगकर्मीची यादी तयार करुन शासनाला सादर करावी.
४. अटी नियमांचे पालन करून आम्हां रंगकर्मींना आमची कला सादर करण्याची परवानगी द्यावी.
– नाट्यगृह आणि सिनेमा थिएटर सप्टेंबर १ तारीख पासून सुरु करणार. इतरही कला सादर करण्यासाठीचा निर्णय घेणार
५. काही प्रमाणात चित्रीकरण सुरु झाले आहे परंतु लोकल प्रवासाची मुभा नसल्यामुळे मिळणारे उत्पन्न आणि खर्च तसेच वेळेचा ताळमेळ घालणे कठीण झाले आहे. त्यामुळे शुटिंग चालू असलेल्या कलाकार-तंत्रज्ञांना लोकल प्रवासाची परवानगी मिळावी.
– संबंधित खात्याशी विचार विनिमय करुन निर्णय घेणार.
६. महाराष्ट्रातील सर्व रंगकर्मींसाठी ‘रंगकर्मी रोजगार हमी योजना’ लागू करावी.
– रोजगार हमी योजनेसाठी तत्वता मान्यता. ही योजना कायमस्वरूपी राबवण्याचा विचार.
७. कोरोना काळातील परिस्थिती पूर्ववत होईपर्यंत महाराष्ट्रातील सर्व रंगकर्मींना दरमहा रुपये ५,०००/- इतका उदरनिर्वाह भत्ता मिळावा.
– ही मागणी मान्य केली नाही. रंगकर्मीं शिष्टमंडळाने आमच्या कलांचे सादरीकरण करण्यासाठीचा निर्णय लवकरात लवकर घेण्यात यावा यासाठी आपण प्रयत्न करावा ही मागणी लावून धरली त्यामुळे मंत्री महोदयांनी मदत आणि पुनर्वसन मंत्री विजय वडेट्टीवार यांची भेट घडवून आणली.
कायमस्वरूपी मागण्या…
१. महाराष्ट्रातील कानाकोपऱ्यात विखुरलेल्या रंगकर्मींची शासन दरबारी नोंद व्हावी.
– लवकरात लवकर नोंद होण्यासाठी ऑनलाईन पद्धतीने नोंद करण्याचे मंत्री महोदयांचे आदेश.
२. कलाकार पेन्शन योजनेसाठी लाभार्थींच्या मर्यादा संख्येत वाढ करावी. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी असलेल्या अटींमध्ये शिथिलता
आणावी. तसेच मानधनाच्या आकड्यात वाढ करावी.
– मानधनाचा लाभ घेण्यासाठी लागणाऱ्या उत्पन्नाच्या दाखल्याच्या अटीमधे बदल करणार.
३. रंगकर्मी हा असंघटित आहे. माथाडी कामगार बोर्डाच्या धर्तीवर ‘रंगकर्मी बोर्डा’ची स्थापना करावी.
– रंगकर्मी बोर्डाची स्थापना होणार, मसुदा बनविण्यासाठी रंगकर्मींच्या प्रतिनिधींना सहभागी करण्याचा निर्णय झाला.
४. मुंबईत कला सादर करण्यासाठी येणाऱ्या रंगकर्मींना भाडेतत्वावर देण्यासाठी शासनातर्फे बांधण्यात येणाऱ्या निवासी गाळ्यांमध्ये
प्राधान्याने व सवलतीच्या दरात सोय करण्यात यावी. तसेच प्रत्येक जिल्ह्याच्या ठिकाणी रंगकर्मींसाठी विश्रांतीगृह असावीत.
– प्राधान्याने विचार करून सोय केली जाणार.
५. शासनातर्फे रंगकर्मींसाठी राखीव ठेवलेल्या म्हाडा व सिडकोच्या घरांसाठीच्या संख्येत ५% वाढ करावी.
– तत्वतः मान्यता, लवकरच शासन निर्णय जाहीर करणार.
६. निराधार, वयोवृद्ध रंगकर्मींची शासकीय आणि खासगी वृद्धाश्रमात प्राधान्याने व्यवस्था करावी. सोबत त्यांची जबाबदारी शासनाने घ्यावी.
– यासाठी तात्काळ काम करण्याची गरज असल्याचे मंत्री महोदयांनी मान्य केले. यासंबंधी निर्णय लवकरात लवकर घेण्यात येईल.
७. महाराष्ट्रातील सरकारी तसेच नगरपालिका / जिल्हापरिषद हॉस्पिटल्समध्ये रंगकर्मींसाठी राखीव बेड असावेत.
– हे करता येणार नाही असे सांस्कृतिक मंत्र्यांनी सांगितले, तेव्हा रंगकर्मींच्या शिष्टमंडळाने हॉस्पिटल बांधण्यासाठी सरकारने जागा द्यावी अशी मागणी केली. यासंदर्भात संबंधित खात्यासोबत बैठक लावण्याचे मंत्री महोदयांनी मान्य केले
